Jacco van de KNRM probeerde gestrande orka te redden: 'Hij woog twee ton, tillen is dan lastig'

"Weet je zeker dat het een orka is?" De bemanning van de KNRM Cadzand had zaterdag even moeite om de binnengekomen melding te geloven. Niet veel later stond de bemanning tot de middel in het water in een poging het dier terug te krijgen naar open zee. "Wat gaan we hier nou mee doen?"
De orka strandde gistermiddag voor het eerst bij Cadzand
De orka strandde bij Cadzand © Bert-Jan Simons
"Het begon met een melding 'dier in de problemen'", blikt schipper Jacco Nortier terug. "Die krijgen we vaker, meestal is het een paard of een zeehond." Alhoewel de bemanning dus even sceptisch was, zagen ze het bij aankomst op het strand bij strandpaviljoen Dok 14 met eigen ogen: er lag echt een orka in het water.

De eerste redding

De bemanning stak vervolgens de koppen bij elkaar: "Wat gaan we hiermee doen?", vertelt Nortier. "Het was opkomend water. Voor zover wij konden zien, lag ze nog in het water, maar zat ze nog vast. We hebben het dier toen op haar plek vast weten te houden, zodat ze niet verder het strand op ging." Door het opkomende tij, kwam er steeds meer water onder het dier. "Uiteindelijk kon-ie op eigen kracht naar dieper water zwemmen."

Tweede keer aangespoeld

Toen zat de taak van de KNRM er nog niet op. De bemanning volgde het zoogdier enige tijd, tot ze haar kwijt waren. Helaas bleek het niet eind goed, al goed. "We hebben haar zelf weer gevonden, ter hoogte van strandpaviljoen Caricole. In de eerste instantie werd de actie herhaald. Wat de situatie vermoeilijkte: het water was inmiddels op het hoogste punt en het dier lag nog steeds vast."
Orka aangespoeld bij Cadzand
Orka aangespoeld bij Cadzand © Maartje Andeweg

Konden ze niet meer doen?

Online vragen mensen zich af of de hulpverleners niet meer konden doen. "Het dier woog twee ton. We waren met z'n vieren, tillen gaat dan lastig", zegt Nortier op de vraag of terugduwen geen optie was. Iets vergelijkbaars schrijft Stichting SOSDolfijn als antwoord op de vraag waarom de orka niet aan z'n staart terug de zee in is getrokken. "Dan trek je spieren en pezen uit elkaar."

Pijnloos overlijden

Uiteindelijk werd de knoop doorgehakt. "Toen werd door SOS Dolfijn gezegd: 'We gaan hiermee ophouden, om het beest niet te veel stress te geven'", zegt Nortier. Kort voor middernacht zette het dier zelf de doodstrijd in. Een dierenarts heeft de orka nog verdovende middelen gegeven, zodat het overlijden pijnloos was. Van inslapen was geen sprake, het dier stierf uit zichzelf.
"Het is natuurlijk jammer", reageert Nortier. "Het leukste is als je zo'n dier na een actie ziet wegzwemmen en met de ondergaande zon nog eens uit het water ziet springen. Maar dat was jammer genoeg niet zo."
Schipper Jacco Nortier blikt terug op de stranding van de orka