Nieuwe Russische dreiging maakt open dagen luchtwachttoren drukker dan verwacht
Met de oorlog in Oekraïne in het achterhoofd lijken meer mensen geïnteresseerd in de Koude Oorlog, toen er ook sprake was van een Russische dreiging. Dat is althans het idee van de organisatie achter de luchtwachttoren in Eede. De toren was dit weekend open voor publiek vanwege het Koude Oorlog weekend, waarbij verschillende belangrijke gebouwen uit deze oorlog open waren. In Eede kwamen rond de 150 geïnteresseerden langs, veel meer dan waar op werd gerekend.
In totaal zijn er in de jaren vijftig 276 luchtwachttorens gebouwd in Nederland. Vanaf deze torens moesten vijandige Russische vliegtuigen worden gespot die letterlijk onder de radar vlogen. De radartechniek was in die tijd nog niet zo betrouwbaar en goed, waardoor laagvliegende vliegtuigen niet werden gedetecteerd. Om dat te ondervangen, werden de torens gebouwd. Twee militairen van de Koninklijke Luchtwachtdienst (KLD) bemanden deze.
Arsene Keulenaere was tijdens de Koude Oorlog luchtwachter, zie onderstaande video (tip, zet je geluid aan):
Zo stond Arsene paraat op de luchtwachttoren in Eede tijdens de Koude Oorlog
De torens stonden verspreid over heel Nederland. Iedere toren stond in een driehoek met twee andere torens, zodat de exacte positie van de vijandige toestellen makkelijker was vast te stellen. In de loop van de jaren zestig werden de torens overbodig. En nu zestig jaar later, kan de conclusie worden getrokken dat de torens misschien wel de meest nutteloze gebouwen waren uit de Koude Oorlog. Vanaf de torens is nooit een vijandig toestel gezien.
Het Koude Oorlog weekend stond in het teken van de Cubacrisis in 1962. Die wordt beschouwd als het hoogtepunt van de Koude Oorlog, omdat er toen een atoomoorlog dreigde tussen de grootmachten de Verenigde Staten en de Sovjet Unie.
"Maar achteraf is het altijd makkelijk praten", zegt Ronald de Croock van de stichting die de luchtwachttoren in Eede beheert. Geheel in uniform van de KLD leidde hij dit weekend bezoekers rond in de toren en vertelde hij hen over het nut en de werking van de torens. In Zeeland hebben er in de hoogtijdagen 25 van dit soort torens gestaan. Daar zijn er nu nog drie van over in Nieuw Namen, Koewacht en Eede.
Dat er meer interesse voor de toren was dan gedacht, heeft volgens De Croock zeker een relatie met de oorlog in Oekraïne. "De jongere mensen die nu denken over wat er aan de hand is in de wereld en wat verder denken, leggen vanzelf een relatie met toen." Die extra aandacht vindt De Croock daarom ook wel goed nieuws voor de luchtwachttoren. "Je ziet hier de werkelijkheid van toen en dat is toch anders dan wanneer je dit in een boekje leest", legt hij uit. "Dit verhaal moet natuurlijk verteld blijven worden. Het is geschiedenis en als je de geschiedenis kent, kan je ook in de toekomst kijken."
