Documentairemakers gaan op zoek naar 'De verdwenen lijnen van Marlow Moss'
Marlow Moss, kort voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog uitgeweken naar Zeeland, was radicaal als mens en als kunstenaar. Haar schilderijen zijn miljoenen waard, maar toch kent bijna niemand meer haar naam. Regisseur Fifi Visser en André van der Hout gaan in De Verdwenen lijnen van Marlow Moss op zoek naar een kunstenaar wiens bestaan nagenoeg lijkt uitgewist.

Moss (1889-1958) wordt geboren als Marjorie Moss in een rijk Londens gezin uit de upper class. Als ze halverwege de twintig is, besluit ze een kunstopleiding te gaan volgen. Ze volgt diverse kunstopleidingen in Londen maar vindt niet wat ze zoekt en verhuist naar Cornwall. Na een flinke identiteitscrisis, keert ze terug naar Londen met een nieuwe naam: Marlow Moss en een nieuw uiterlijk.
"Ze dacht: ik knip m'n haren af, ik trek mannenkleren aan en ik heet voortaan Marlow. Dat is heel dapper. Ga er maar staan. Dat was in die tijd absoluut radicaal en vereist ongelofelijk veel moed. Je wordt dan uitgekotst door een groot deel van je omgeving", aldus filmmaakster Fifi Visser.
Mondriaan
Eind jaren twintig van de vorige eeuw verhuist de Britse avant-gardistische kunstenares naar Parijs, waar ze in haar eigen atelier constructivistische schilderijen maakt. In Parijs ontmoet ze ook Piet Mondriaan, in beider werk is duidelijk terug te zien dat ze elkaar over en weer inspireerden.
Florette Dijkstra, kenner van het werk van Moss, duidt het werk van Marlow Moss. "Ze werd heel lang gezien als leerling van Mondriaan, maar ze is al snel haar eigen weg gegaan. Zij heeft de dubbele lijn geïntroduceerd, ze zocht altijd naar beweging in haar werk. Iets wat Mondriaan in eerste instantie niet in zijn werk toeliet." Uiteindelijk borduurt Mondriaan voort op de dubbele lijn en slaat Moss weer een andere weg in. Zij stort zich op reliëfs en collages.
Vergeten
Waarom is het werk van Moss niet even bekend geworden als dat van haar tijdsgenoot? In de kunstwereld heeft Moss een grote naam, haar werk is onder andere opgenomen in de Tate Gallery in London en het Stedelijk Museum in Amsterdam, maar bij het grote publiek is ze minder bekend. Verschillende kenners benadrukken in de film het belang van het werk van Moss.

In Parijs ontmoeten ook Netty Nijhoff en Marlow Moss elkaar en worden elkaars geliefden. De Engelse Moss vertrok kort voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog naar het veilige Zeeland.
Biggekerke
Moss belandt in Biggekerke en logeert bij Netty Nijhoff. Andreas Oosthoek, oud-hoofdredacteur van de Provinciale Zeeuwse Courant, woont nu in het huisje in de duinen waar vroeger de familie Nijhoff woonde. Hij erft uiteindelijk ook de nalatenschap van Moss; een groot aantal schilderijen, schetsen en brieven van Moss. Een aantal schilderijen wordt door Oosthoek in een kluis in Zurich opgeslagen.

Maar na een tentoonstelling in Arnhem in 1995 blijken enkele schilderijen spoorloos verdwenen. Waar zijn alle schilderijen en beeldhouwwerken die hij erfde? Waar is al haar werk, dat inmiddels miljoenen waard is, gebleven? De filmmakers proberen door gesprekken met betrokkenen en kenners van haar werk, te achterhalen wat er met de schilderijen van Moss gebeurd zou kunnen zijn.
Zeeuwse Documentaireweek
De documentaire wordt op donderdag 29 december uitgezonden om 20.30 uur en om 22.00 uur. De film is ook 10 dagen online terug te kijken.
Benieuwd welke documentaires er nog meer uitgezonden worden? Kijk voor meer informatie op onze pagina over de Zeeuwse Documentaireweek.
Benieuwd welke documentaires er nog meer uitgezonden worden? Kijk voor meer informatie op onze pagina over de Zeeuwse Documentaireweek.