In Zeeuws-Vlaanderen kan het weer met boter en suiker: ventjes eten
In van d'Ee tot Hontenisse en van Hulst tot aan Cadzand is met de aankomst van Sinterklaas een lekkere periode gestart. Of misschien wel de lekkerste van het jaar. Want naast kruidnoten, taai taai, marsepein en chocoladeletters hebben Zeeuws-Vlamingen nog een lekkernij op het sinterklaasmenu staan: deegventers. Ook wel deegventjes of deegmannetjes genoemd.
Deze lekkernij staat op het sinterklaasmenu in Zeeuws-Vlaanderen
Hoe het komt dat de deegventers vooral in Zeeuws-Vlaanderen worden gegeten, daarover tast oud-bakker Jan Goethals uit Schoondijke in het duister. "Geen flauw idee." De net gepensioneerde bakker weet niet beter dan dat er met Sinterklaas deegventers gebakken moeten worden. "Vroeger was het zelfs alleen in West-Zeeuws-Vlaanderen een traditie."
Meer dan veertig jaar bestierde Jan samen met zijn vrouw een bakkerij in het centrum van het dorp. En november en de eerste week van december stonden altijd in het teken van deegventers. "Ik bakte er een paar duizend per jaar dus ik heb er wel een aantal in mijn handen gehad."
En dat is te zien. Waar menigeen het fietsen nooit verleert, zal Jan het deegventers maken niet verleren. Met souplesse rolt hij van de ene na de andere deegbol een langwerpig figuur met duidelijk een hoofdje en onderlijf. Later als er een serie van deze half afgemaakte mannen op een rijtje ligt, jast hij er met een mesje armen en benen in. Een handeling die hij vanochtend 330 keer moet uitvoeren.
Op verzoek is hij weer achter zijn bakmachines gekropen om op aanvraag een bestelling deegventers te maken. Het is dat het onhygiënisch zou zijn, maar als het zou kunnen, zou Jan de klus ook met twee vingers in zijn neus kunnen klaren.
Het recept is volgens Jan ook niet bijster moeilijk. Een bakronde duurt drie uur. Daarin wordt het deeg gekneed, verdeeld in kleinere bollen en vervolgens gevormd tot de deegventers. De meeste tijd zit in het laten rijzen van het deeg, want het bakken in de oven duurt maar zo'n kleine tien minuten.
"Iedere bakker geeft er zijn eigen draai aan. De een doet er speculaaskruiden doorheen en de ander wat extra melkpoeder." Goethals hoort bij die laatste categorie. Ook doet hij er extra vet bij, zodat de deegventers mals zijn en een korte afbeet hebben. "Verder niks bijzonders. Want het is verder gewoon een zacht brood recept, dus van een wit puntje zeg maar."
De manier waarop deegmannetjes gemaakt en gebakken worden, kan volgens Goethals niet door een fabriek worden overgenomen. "Het is echt handwerk, de vorming van de ledematen en het hoofd. Daar zijn geen machines voor en zijn er ook niet voor te maken, denk ik. Dit leent zich niet voor grootschalige productie."
De deegventers komen uit de oven. Klaar om naar de winkel te gaan en te worden belegd met Zeeuws speculaas, of zoals Jan ze het liefste eet "met roomboter en bruine suiker".
