Fabriek open of dicht, Yara heeft als grootste gasgebruiker van Zeeland een roerig jaar achter de rug
Wat doe je als grootste gasverbruiker van Nederland als de gasprijs - als gevolg van de oorlog in Oekraïne - omhoog schiet? Het was het afgelopen jaar bijna dagelijks de vraag op het terrein van kunstmestfabrikant Yara in Sluiskil. De hoge prijzen dwongen de producent tot flexibiliteit en het maken van andere keuzes.
Waar voorheen dagelijks ingezet werd op zo veel mogelijk produceren of 'de laatste kilo uit de fabriek knijpen', was het in 2022 steeds zoeken naar balans. "Wat doet de verkoopprijs van onze producten én, misschien nog wel belangrijker, hoe duur is het aardgas dat dient als grondstof voor vele producten", legt woordvoerder Gijsbrecht Gunter uit.
Minder produceren in plaats van meer
Al lopend over het terrein vertelt hij dat die extra geproduceerde kilo's normaal gesproken koeken opleveren op de afdelingen. "Koeken hebben we weinig gegeten het afgelopen jaar." Het afgelopen jaar stond in het teken van flexibiliteit, niet meer het maximale uit de fabriek halen, maar meevaren op wat de markt doet.
Flexibel zijn
"Dat flexibel zijn heeft veel gevraagd van de fabrieken en onze medewerkers. Maar we hebben er ook veel van geleerd. We gaan hier verder op inzetten, zodat we klaar zijn voor de toekomst. Want ook in de toekomst, in de energietransitie, zal het nodig zijn flexibeler met onze fabrieken om te gaan", legt Gunter uit.
Bij kunstmestfabrikant Yara in Sluiskil wordt aardgas als grondstof gebruikt (80 procent van het totale verbruik). Voor het maken van ammoniak, dat weer dient als grondstof voor verschillende andere producten. Bij een maximale productie verbruiken de fabrieken in Sluiskil 1,8 miljard kuub aan gas, ongeveer evenveel als 1,3 miljoen huishoudens. In 2022 was het gasverbruik zo'n 15 procent minder ten opzichte van een gemiddeld jaar.
In Sluiskil wordt onder andere CO2 (voor in frisdrank, bier en het vervoeren van farmaceutica), AdBlue (de toevoeging aan uitlaatgassen van dieselmotoren, zodat bijvoorbeeld vrachtwagens minder stikstof uitstoten) en kunstmestkorrels gemaakt.
Ondanks dat het een spannend jaar was, kan Gunter wel terugkijken met een tevreden gevoel: "We hebben het scheepje recht weten te houden door de inzet van de vele medewerkers. Er is veel van hen gevraagd en dat na twee jaar corona. Ook investeringen gingen door en we hebben zelfs 120 nieuwe mensen aan kunnen nemen. Op het terrein werken nu 750 medewerkers. Dus wat dat betreft mogen we ook heel trots zijn."
Grootste gasverbruiker Yara blikt terug op roerig jaar
Er is voor 30 miljoen euro geïnvesteerd in klimaatprojecten (waardoor er voor 120.000 ton minder broeikasgas de lucht in gaat) en afgelopen jaar was de grootste onderhoudsstop in de geschiedenis, die 80 miljoen euro heeft gekost. Ook de komende maanden worden er tientallen miljoenen euro's gestoken in het terrein in Sluiskil. "We willen klaarstaan voor de toekomst."
Klimaatplannen moeten door
Want als één van de twintig grootste uitstoters van Nederland heeft Yara nog een behoorlijke opgave om te voldoen aan de gestelde klimaateisen. "De klimaatplannen gaan ondanks het afgelopen jaar zeker niet de koelkast in. Zo zijn er plannen voor een waterstoffabriek op basis van windenergie en gaan we CO2 afvangen en opslaan onder de zeebodem in Noorwegen in 2025."
"We zitten nu op 65 procent minder uitstoot, en we willen ruim voor 2030 op 90 procent zitten. Ambitieus misschien, maar de nieuwe mensen die we hebben aangenomen kunnen ons hier bij helpen en ik hoor ook dat zij zin hebben om de schouders eronder te zetten."
Veranderlijke wind
Terugkijkend op 2022 maakt Gunter de balans op: "We hebben mee moeten varen op een veranderlijke wind, op een woelige zee. We hebben zo nu en dan flink scheef gehangen, maar we zijn niet gekapseisd. In het afgelopen jaar is een degelijk financieel resultaat neergezet, zeker in het eerste half jaar."
"Het afgelopen jaar heeft ons bovendien nieuwe inzichten gegeven en daar bouwen we op verder." Een voorspelling doen over wat 2023 gaat brengen, durft Gunter niet aan: "Vorig jaar januari had niemand dit kunnen voorspellen. Ik durf nog geen week vooruit te kijken."
