Dementie maakt vaak eenzaam, maar in het Odensehuis voelen mensen zich al tien jaar begrepen

In 2013 werd in Zeeland het eerste Odensehuis officieel geopend in Vlissingen. Het is een inloophuis voor mensen met geheugenproblemen en hun mantelzorgers, opgezet naar Deens voorbeeld. Nu, tien jaar later, is het huis voor veel mensen een tweede thuis geworden. "Ik vind hier warmte en begrip."
Bezoekers Odensehuis Walcheren voelen zich er 'begrepen'
De 86-jarige Gerrit heeft Parkinson en als gevolg daarvan geheugenproblemen. "Maar gelukkig nog niet zo dat ik vergeet wie mijn vrouw is." Hij komt voor de gezelligheid en vooral om te knutselen, want dat is zijn hobby.
In het inloophuis staan verschillende creaties die door hem zijn gemaakt, onder meer huisjes van blokjes hout, die samen een wijkje vormen. "Geweldig dat je van het Odensehuis knutselmateriaal krijgt aangeboden. Ik woon hier zowat."

Geen indicatie nodig

Een Odensehuis is een laagdrempelig inloophuis, waar in een ongedwongen sfeer mensen met geheugenproblemen en hun naasten terecht kunnen. Het model werd ooit bedacht in de Deense stad Odense. Inmiddels zijn er 48 van deze huizen in Nederland.
In Zeeland is er behalve in Vlissingen, ook een Odensehuis in Zierikzee. Je hoeft geen indicatie te hebben om er te mogen komen. Vaak worden mensen doorverwezen door zogenoemde casemanagers, praktijkondersteuners of huisartsen.
Odensehuis 10 jaar
De 84-jarige Matty (r) vindt warmte en begrip in het Odensehuis © Omroep Zeeland
Koffie drinken en samen een lunch klaar maken zijn vaste onderdelen. Er worden spelletjes gespeeld en vaak creatieve activiteiten gedaan. Maar ook voor informatie over geheugenproblematiek kun je in het Odensehuis terecht.
Het idee is dat mensen met dementie of geheugenklachten zo lang mogelijk blijven deelnemen aan het sociale leven. Voor hun naasten kan een bezoek aan het huis ook een uitlaatklep zijn, want het is soms fijn je hart te luchten bij iemand die snapt waar je het over hebt.

'Buiten dit huis voel ik me niet altijd begrepen'

De 84-jarige Matty Stroo komt in het Odensehuis omdat ze warmte en gezelligheid zoekt. "Ik ben een beetje eenzaam, hier vind ik warmte en begrip. Ik heb geheugenproblemen, ik weet bijvoorbeeld geen tijden meer. Ik ben gezegend met mijn vriendin die me vertelt wat ik zoal moet doen, zij is een gouden vrouw voor mij."
Het is ingewikkeld, het is een gevecht met jezelf.
Bezoeker Odensehuis Walcheren
Matty voelt zich in het inloophuis op haar gemak. "Daarbuiten voel ik me niet altijd begrepen, al snap ik best dat mensen anders op me reageren dan toen ik nog 'normaal' was."

'Ik voel dat het niet goed zit in mijn hoofd'

Een andere bezoekster die anoniem wil blijven, zegt te komen voor de activiteiten en de gezelligheid en vooral ook om gelijkgestemden te ontmoeten. Dat er soms wordt gesproken over 'onze problemen' neemt ze op de koop toe. "Maar dan moet je dat zelf aangeven. Dan hebben ze alle tijd voor je."
Bij haar is dementie vastgesteld. "Ik voel dat het niet helemaal goed zit in mijn hoofd. Ik doe dingen half, bijvoorbeeld het bed maar half opmaken, of de was. Later schieten deze dingen me dan weer te binnen. Straks komt er een moment dat ik het helemaal niet meer weet. Het is ingewikkeld, het is een gevecht met jezelf."
Odensehuis 10 jaar
Bestuurslid Jan Bergen: 'Over tien jaar zullen er meer Odensehuizen zijn' © Omroep Zeeland
Het Odensehuis in Vlissingen is er voor inwoners van de gemeenten Veere, Middelburg en Vlissingen. Gemiddeld komen er tussen de twaalf en vijftien bezoekers per dag. Niet zoveel als je bedenkt dat er volgens stichting Alzheimer Nederland in deze gemeenten in totaal ruim 2.300 mensen dementie hebben.
Jan Bergen, bestuurslid van het Odensehuis Walcheren, heeft daar wel een verklaring voor. "Mensen zoeken zelf met hun naasten oplossingen als ze problemen krijgen met hun geheugen. Er rust nog een taboe op geheugenproblematiek."
Als voormalig huisarts weet hij dat de drempel best hoog is om te herkennen en te erkennen dat er sprake is van dementie, en om er dan vervolgens iets mee te doen. "In de gemeente Veere merk je dat veel mensen met dementie nog niet vereenzamen, omdat zowel de kerk als sportverenigingen in de kleinere kernen nog veel verbinding hebben."

'Aantal mensen met dementie neemt alleen maar toe'

Toch zullen er volgens Bergen in de toekomst ook in Zeeland meer Odensehuizen of 'Odenseachtige voorzieningen' komen. "We zijn in gesprek met de gemeente Middelburg om te kijken of er daar ook één kan komen en wie dat dan moet organiseren. Het aantal kan alleen maar groeien, want het aantal mensen met beginnende of vergevorderde dementie in Nederland neemt alleen maar toe."