Burgemeester Vlissingen: 'Nog te vroeg voor slavernij-excuses, eerst een grondig raadsdebat'

Donderdag maakte B&W van Vlissingen dit standpunt bekend als antwoord op vragen van raadslid Pieter Jan Mersie (ChristenUnie). Volgens Mersie zijn die excuses op z'n plaats, nu blijkt uit onderzoek dat Vlissingen een belangrijke rol had in de slavenhandel. Zo was een kwart van de plaatselijke economie tussen 1760 en 1785 verbonden met de slavenhandel. Ook zaten diverse slavenhandelaren in het gemeentebestuur.

Voor Middelburg, met een vergelijkbaar verleden, was dit aanleiding om aan te kondigen dat het gemeentebestuur op 1 juli excuses gaat aanbieden. Dan is het 150 jaar geleden dat de slavernij werd afgeschaft.

Zo ver is B&W van Vlissingen nog niet. Burgemeester Van den Tillaar: "Eerst moet de gemeenteraad een grondig debat voeren. Het is een belangrijk onderwerp. De raad heeft in 2021 opdracht gegeven voor het onderzoek. Nu is het tijd voor een debat."

Normaal doet B&W een voorstel waarover de raad debatteert om het vervolgens aan te nemen of te verwerpen. Zo ging het wat betreft de slavernij-excuses eind vorig jaar in Middelburg. Ook het kabinet bood op 19 december op eigen initiatief vorig jaar excuses aan. Van den Tillaar: "Ik weet niet welke discussies er voorafgaand in Middelburg en Den Haag hebben plaatsgevonden. Ik weet wel dat we in Vlissingen nog niet zo ver zijn."

Volgens de burgemeester heeft de opstelling van B&W niets te maken met mogelijke verdeeldheid in het Vlissingse college, dat bestaat uit de Lokale Partij Vlissingen (LPV), Partij Souburg Ritthem (PSR), het CDA, GroenLinks en de VVD.

De vraag is nu wel of mogelijke excuses van Vlissingen nog gemaakt kunnen worden op de historische datum van 1 juli, zoals in Middelburg gaat gebeuren. "Over een datum kan ik helemaal niets zeggen", reageert Van den Tillaar. "Overigens besteden we in dit herdenkingsjaar op allerlei manieren aandacht aan de afschaffing van de slavernij. Of daar excuses namens Vlissingen bij horen, laat ik graag aan de gemeenteraad."

Voor Angelique Duijndam, voorzitter van Keti Koti Zeeland en inwoonster van Vlissingen, is de opstelling van B&W heel teleurstellend. "Tijdens Keti Koti vieren we elk jaar op 1 juli de afschaffing van de slavernij. Wat zou er mooier zijn om 150 jaar na die afschaffing excuses aan te bieden? Ik ben ervan overtuigd dat als B&W van Vlissingen hadden aangekondigd dit te gaan doen, dat dan een meerderheid in de raad dit had ondersteund. Ondanks dat de raad verdeeld is. Nu moeten we maar afwachten hoe de discussie in de raad gaat verlopen."

Toen Duijndam donderdagavond hoorde dat B&W geen standpunt willen innemen, werd ze naar eigen zeggen heel verdrietig en heel boos. "Uit onderzoek blijkt dat Vlissingen het meest heeft verdiend aan de slavernij, maar Vlissingen wil er het minst over nadenken."

Pieter Jan Mersie is ook teleurgesteld over het antwoord van B&W op zijn vragen. "Ik vraag me af waarom de beantwoording zes weken heeft moeten duren. Dit hadden ze binnen een week kunnen opschrijven. Het toont weinig empathie met de nazaten van tot slaafgemaakten. Natuurlijk kun je de discussie aan de gemeenteraad laten, maar je hebt als college toch wel een mening? Dus of ze zijn er onderling niet uitgekomen, of ze zijn bang dat als ze een standpunt innemen de raad dat wellicht verwerpt.

Volgens Mersie is B&W van Vlissingen ook niet goed op de hoogte. Want hij had ook de vraag gesteld of de gemeente inwoners die een achternaam hebben die verwijst naar de slavernij financieel wil helpen bij een naamsverandering. "De gemeente zegt hiervoor het geld niet te hebben, terwijl het Rijk inmiddels heeft aangekondigd dit te willen betalen", vertelt Mersie.

Het CU-raadslid geeft ondanks het antwoord van het college op zijn vragen niet op. "Ik wil volgende maand de mogelijke excuses van Vlissingen op de raadsagenda zetten. Natuurlijk hebben de huidige inwoners van Vlissingen daar geen schuld aan. Maar de rol van Vlissingen bij de slavenhandel is heel groot geweest. Voor de nazaten in onze stad zijn excuses daarom heel belangrijk."