De hersenbloeding van Lieke Anna's moeder plantte het zaadje voor het maken van haar eerste documentaire
Drie jaar geleden krijgt de moeder van Lieke Anna Haertjens uit Breskens een hersenbloeding, naast haar op de bank. Verschillende operaties en complicaties verder is het niet duidelijk of en hoe haar moeder en beste vriendin Jeanine zal ontwaken. Na twee maanden begint ze zichzelf instinctief te filmen. "Ik ben geen filmmaker en ik weet ook niet precies waarom ik het heb gedaan. Maar daar is het zaadje geplant voor deze film." Haar documentaire Hoofd Stuk ging in première tijdens de 25e editie van filmfestival Film by the Sea.
Hoofd Stuk, "Wie ben je nog wanneer alles waarvan je dacht dat het zo zou blijven, op losse schroeven komt te staan?", is een persoonlijke documentaire met in de hoofdrol Lieke Anna zelf, haar broer en haar moeder. Want na de hersenbloeding wordt langzaam duidelijk dat de zelfverzekerde en zelfstandige vrouw die haar moeder was, is veranderd in een hulpbehoevende en afhankelijke vrouw.
Onzichtbare impact van hersenletsel
"Ik ben uit gaan dokteren hoe ik mijn filmpjes tot een documentaire kon maken. Ik heb met een coach een filmplan gemaakt en een crew bij elkaar getrommeld. Samen hebben we een film gemaakt over de onzichtbare impact van mama's hersenletsel. De stukjes die je niet aan de buitenkant ziet. De dingen waar we niet zo makkelijk over praten. Die gevoelens, die gedachtes en de verandering van onze moeder-dochterrelatie."
Zaterdagochtend wordt haar film nog een laatste keer vertoond op Film by the Sea. "Een debuut maken is superspannend. En dan de eerste vertoningen op een Zeeuws filmfestival, als Zeeuw zijnde, is wel echt bijzonder. Hij heeft dan in totaal vier keer gedraaid en dat heeft nu al mooie gesprekken opgeleverd."
Herkenbaarheid
Want ondanks dat de film voor haar een manier was om zichzelf terug te vinden, hoopt ze ook dat haar film bewustwording creëert en aanzet tot een gesprek over verlies. "Voor veel mensen zitten er stukjes van herkenbaarheid in de film."
Zelf zag ze haar film afgelopen zondag, tijdens de besloten première met vrienden en familie, voor het eerst op het witte doek. "Ik was heel zenuwachtig vooraf. Ik had allemaal knopen in mijn maag. Ik heb de film meerdere keren gezien, maar nog niet op zo'n formaat." Ook haar moeder zat in de zaal. "Ze zei dat ze het mooi vond en dat is het belangrijkste antwoord."
Anders naar jezelf kijken
Met Lieke Anna zelf gaat het beter, maar ze is er nog niet. "Door er op deze manier mee bezig te zijn en op afstand naar mezelf te kunnen kijken, ben ik ook anders gaan kijken. Ik heb mezelf teruggezien en ik besef me ook dat dat een bijzondere positie is. Nu ik terugkijk op degene die ik was, zie ik dat ik stappen heb gezet. Ook al voelt dat niet altijd zo. Ik ben nog niet waar ik zou willen zijn, maar ik ben onderweg en het gaat steeds beter."
Ook met haar moeder gaat het naar omstandigheden 'oké'. "Dat zou ze zelf ook zeggen. Het blijft een hele verschrikkelijke situatie. Het blijft moeilijk te accepteren wat er is gebeurd. Met stapjes gaat het iedere keer een beetje beter."
Eigenlijk is Lieke Anna fotografisch zelfportret kunstenaar. "Mijn kunstwerken zijn ook mijn dagboek. Normaal vang ik een verhaal in één beeld. Dat is echt een hele andere manier. Je moet denken in verschillende scènes en stukjes. In een rode draad, in een begin, midden en einde. Dat is heel uitdagend geweest."
Een vlucht én confronterend
Het heeft haar op creatief en persoonlijk vlak ook veel geleerd. "De film is een soort van escape geweest, maar ook confronterend en verwerkend. Ik had geen mooiere film kunnen maken dan die ik nu heb afgeleverd."
En op de vraag of het eens maar nooit meer is, antwoordt ze: "Het is zeker niet mijn eerste en laatste film. Voor nu neem ik even een pauze. En daarna ga ik op zoek naar een onderwerp waarin ik zelf niet meer de hoofdrol heb. Want regisseur en hoofdpersoon zijn, is best lastig", lacht ze.
