Hoe het kan dat Bernard in zijn monumentenpand maar 50 euro aan energiekosten betaalt
In Middelburg wordt momenteel geëxperimenteerd met een nieuwe verwarmingsketel, ontworpen door twee TU-studenten, met als doel om oude, slecht geïsoleerde monumentale huizen op een duurzame manier te verwarmen. De ketel staat in de kelder van Bernard Vercouteren die eigenaar is van een monumentale woning in het centrum van de stad.
Nieuwe verwarmingsketel voor monumentale huizen
Volgens Vercouteren is het op een duurzame manier verwarmen van een monumentaal pand de moeilijkste tak van sport. Maar door zijn bouwkundige achtergrond houdt hij van het oplossen van lastige puzzels. Hij ziet het dus als een uitdaging om zijn huis zoveel mogelijk te verduurzamen.
"En dat lukt aardig. Ik verbruik nu ongeveer zo'n 50 euro aan energie om mijn huis te verwarmen, dat vind ik best een prestatie. En dat wordt door deze nieuwe ketel alleen maar minder."
Energiekosten zijn hoog
Monumentale huizen zijn meestal slecht geïsoleerd, waardoor de energiekosten hoog zijn. En volgens Vercouteren zijn die kosten door de oorlog in Oekraïne alleen maar gestegen. "Ik weet dat er mensen zijn die 1.500 tot 2.000 euro per maand aan energiekosten kwijt zijn. Dus als ze horen dat je met deze nieuwe ketel je huis niet meer hoeft te verwarmen met gas, dan weet ik zeker dat iedereen zo'n ketel wil hebben."

Voor Vercouteren is dit dus het ei van Columbus voor veel monumentale panden. "Het voordeel van de ketel is dat het een vervanging kan zijn van een gasketel. Je hoeft alleen maar een paar buizen aan te sluiten. Je kan dus je radiatoren gewoon laten hangen en je hoeft ook geen vloerverwarming aan te leggen. In tegenstelling tot een moderne warmtepomp, waarbij je in huis altijd dingen moet veranderen of aanpassen."
Groot voordeel voor monumentale panden
De ketel heeft dus volgens Vercouteren geen invloed op de esthetiek van het pand. Niet alleen aan de binnenkant, maar ook niet aan de buitenkant van het pand. "Je ziet bijna niets. Alleen een onopvallend gat. Terwijl je bij een moderne waterpomp altijd een grote kast ziet staan op het dak of hangen aan de gevel. Dat is bij deze ketel niet nodig en dat is voor monumentale panden dus een groot voordeel."
Veel mensen willen graag komen kijken. Ik ga zelfs binnenkort een schema maken om ervoor te zorgen dat niet iedereen tegelijk op de stoep staat.
Vercouteren heeft bijna elke dag contact met de twee TU-studenten die de ketel hebben ontwikkeld. Sowieso zonder dat hij het weet, omdat de ketel een draadloze verbinding heeft met Delft. Ze kunnen dus in de ketel kijken en alle procedures volgen.
"Daarnaast hebben we via Whatsapp of Teams regelmatig contact over bepaalde problemen waar ik tijdens het gebruik tegenaan loop of dat zij iets willen testen, waarbij ik een bepaalde handeling moet uitvoeren."
Prototype verbeteren
Hij krijgt dus regelmatig instructies om warmte te genereren om de ketel optimaal te laten draaien. En dat zorgt voor veel informatie, dat vervolgens in het nieuwe prototype wordt verwerkt.

Naast het feit dat het voor Vercouteren een kostenbesparing oplevert, speelt duurzaamheid dus ook een grote rol. "Ik ben al sinds 2007 bezig om ons huis te verduurzamen. Ik streef naar een zo laag mogelijke 'carbon footprint', oftewel zo min mogelijk uitstoot van allerlei broeikasgassen. Ik heb inmiddels zonnepanelen op het dak liggen, ik heb een warmte-terugwinsysteem voor de douche, ik heb luiken achter de ramen geplaatst en al deze maatregelen zorgen ervoor dat ik een positieve bijdrage lever aan het milieu."
De ketel is een nieuw soort warmtepomp gebaseerd op techniek die gebruikt wordt voor de airconditioning in vliegtuigen. Wanneer je dit proces omdraait, kun je warmte maken. Een ander verschil met reguliere warmtepompen is dat deze ketel geen fluorhoudend koudemiddel rondpompt, maar pure buitenlucht. Met de buitenlucht als 100% natuurlijk koudemiddel wordt warmte uit de lucht gehaald via een compressor en tot 80 graden afgegeven aan het bestaande verwarmingssysteem. De turbineketel maakt het dus mogelijk om bestaande woningen energiezuiniger en aardgasvrij maken zonder ingrijpende aanpassingen te doen aan de woningen.
Voor dit kostbare project heeft Vercouteren subsidie gekregen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Want het is de bedoeling dat alle kennis die wordt verzameld landelijk wordt gedeeld.
Veel interesse
Vercouteren merkt ook dat er landelijk veel interesse is in deze nieuwe manier van het duurzaam verwarmen van je huis. "Veel mensen willen graag komen kijken. Ik ga zelfs binnenkort een schema maken om ervoor te zorgen dat niet iedereen tegelijk op de stoep staat."
