Crisisberaad over energieproblemen: 'Energienet zit nog wel een paar jaar op slot, bedrijven moeten het met elkaar oplossen'

Het duurt nog jaren voordat de capaciteit van het energienet is uitgebreid. Dat kregen zo'n driehonderd ongeruste Zeeuwse ondernemers te horen van netbeheerders Stedin en TenneT dinsdagmiddag tijdens een crisisberaad in Middelburg. Maar er zijn lokale oplossingen te bedenken.
Hoogspanningsmasten
Hoogspanningsmasten in Borsele © Omroep Zeeland
De volle zaal ondernemers hebben grote zorgen. Bij hen sloeg het in als een bom toen de netbeheerders afgelopen juli een energiestop afkondigden. Een bedrijf uitbreiden kan niet, net als verhuizen, of een nieuw bedrijf starten. Dick ten Voorde van Impuls Zeeland: "We hadden een orderaanvraag van zo'n 450 miljoen aan bedrijven die in de pijplijn zaten, die wilden gaan investeren. Dat wordt heel lastig op dit moment. Dat betekent dat Zeeland echt substantiële investeringen gaat mislopen. Dus er komt een stevige rem op de ontwikkeling van de Zeeuwse economie."

De wachtlijst groeit

De netbeheerders kunnen de problemen niet snel oplossen. Er is een wachtlijst voor nieuwe energie-aanvragen. "Die wachtlijst groeit en blijft de komende jaren groeien, want tegelijkertijd stijgt de vraag naar energie", zegt regiodirecteur Martin Martens van Stedin. "Nieuwe bedrijven krijgen wel een aansluiting, maar daar leveren we geen stroom voor." In de zaal gaat een hoongelach op.
De zaal met ondernemers
Grote opkomst bij het crisisoverleg © Omroep Zeeland

Deze projecten zitten in de pijplijn, maar die duren nog jaren

Tennet investeert de komende jaren in drie urgente projecten. Een hoogspanningsstation in het Sloegebied, dat in 2028 klaar is. Een netversterking op Schouwen-Duiveland met hoogspanningsstations in Zierikzee en Halsteren, dat in 2027 klaar moet zijn. En een nieuw hoogspanningsstation in Terneuzen met een aansluiting op de stroomverbinding tussen Borsele en Rilland. Dit laatste project duurt nog tien jaar voordat het klaar is.
Er wordt deze middag ook gepraat over oplossingen. Bedrijven kunnen met elkaar hun energieafname op elkaar afstemmen in een 'energie-pool'. De één kan extra energie gebruiken als de ander dat op hetzelfde moment minder doet. Zo wordt de maximumcapaciteit niet overschreden en effeciënter gebruikt. Ook wordt er gedacht aan opslag van energie in batterijen of waterstof.

Gebruik maken van een 'energy hub'

Een ander voorbeeld is Tholen. Daar hebben een aantal bedrijven de handen ineengeslagen en gaan gebruik maken van een energiehub. Vandaag ondertekenden de stichting REC Tholen en netbeheerder Stedin een groepscontract voor deze hub. Deze hub moet komen te liggen bij het bedrijventerrein Slabbecoornpolder en Welgelegen. Volgens David Peters, CTO bij Stedin probeert een energy hub het stroomnet te verlichten. "De duurzame stroom die opgewekt wordt wordt opgeslagen in een batterij, waardoor de lokale bedrijven de energie direct kunnen gebruiken. Zonder dat het invloed heeft op het overige netwerk."

Voorbeeld voor andere bedrijventerreinen

Peters gaat ervan uit dat het sowieso nog tot 2030 duurt voordat er meer netcapaciteit beschikbaar komt. "Het is dus ontzettend belangrijk dat we zo snel mogelijk meer infrastructuur gaan bouwen en in de tussentijd is dit één van de oplossingen om ervoor te zorgen dat bedrijven kunnen blijven draaien en eventueel kunnen uitbreiden", aldus Peters. Hij ziet Tholen dan ook als voorbeeld voor andere bedrijventerreinen en wil zo snel mogelijk dat de energie hub operationeel is.
Crisisberaad over energieproblemen: 'Energienet zit nog wel een paar jaar op slot, bedrijven moeten het met elkaar oplossen'
"Het zijn druppels op een gloeiende plaat, maar het zijn wel denkrichtingen waar we mee aan de slag moeten. Als we op onze handen gaan zitten komen we niet verder", zegt Dick ten Voorde van Impuls.
Martin Martens van Stedin drukt de aanwezige ondernemers op het hart om binnen hun energiecontract te blijven. "Want meer stroom afnemen, kan voorlopig niet."