'Eerst zien, dan geloven', zo reageert Zeeland op Westerscheldetunnel tolvrij vanaf 2025

'Blij, maar...' én 'eerst zien en dan geloven'. In Zeeland wordt nog niet heel hard gejuicht nu bekend is gemaakt dat de Westerscheldetunnel vanaf 1 januari 2025 tolvrij wordt voor automobilisten en motorrijders. Want hoe zit het met het vrachtverkeer? En waarom pas 1 januari 2025? In de tussentijd kan er toch nog heel veel gebeuren?
In dit artikel lees je de reacties van ondernemersvereniging VNO-NCW, de stichting Zeeland Tolvrij, de directeur van de Westerscheldetunnel en de Terneuzenaren op straat.
Westerscheldetunnel tolplein
Tolplein van de Westerscheldetunnel © Mc Rammeo de Winter

Ondernemersvereniging VNO-NCW: "Blij, maar er moet nog een stap volgen"

Bij werkgeversorganisatie VNO-NCW heerst voorzichtige blijdschap. "Werknemers die van en naar Zeeuws-Vlaanderen moeten reizen, kunnen dat per 1 januari 2025 zonder tol doen, en dat is heel goed nieuws", reageert voorzitter Eric de Ruijsscher. "Maar dit is slechts de eerst van twee stappen. Dat het vrachtverkeer nog zal moeten betalen is iets wat echt niet kan."
De Ruijsscher vindt het nog steeds onbegrijpelijk dat de vrachtwagens die over Nederlands grondgebied naar Zeeuws-Vlaanderen rijden (en terug), als enige moeten betalen om dat te doen. "Dat is en blijft onrechtvaardig", zegt hij, "en het schept een oneerlijke concurrentiepositie." De Ruijsscher hoopt dat de lobby die is ingezet door de provincie ook voor het vrachtverkeer succes zal opleveren. Aansluiten bij een eventuele rechtszaak, waar de stichting Zeeland Tolvrij op zinspeelt, is voor VNO-NCW geen optie zegt de voorzitter: "Als leden dat willen, zullen ze dat individueel moeten doen. Als vereniging zien we dat niet zitten."
Minister Mark Harbers zei vanmiddag desgevraagd dat de tunnel nu nog niet tolvrij gemaakt kan worden voor vrachtverkeer, omdat eerst onderzocht moet worden wat de verkeersuitwerking daarvan is. "Komt er dan meer vrachtverkeer? Krijg je andere sluipwegen?", vroeg hij zich hardop af. De minister benadrukte dat daar onderzoek naar wordt gedaan: "Het vrachtverkeer kan nu nog niet in één keer mee, maar we blijven ons inspannen om te kijken wanneer dan wel."

Zeeland Tolvrij: 'Dit is geen groot nieuws, maar een teleurstelling'

Voor Petra de Boevere van de stichting Zeeland Tolvrij is de mededeling dat de Westerscheldetunnel per 1 januari 2025 tolvrij wordt voor personenvervoer geen reden om de champagne te ontkurken. "Het is teleurstellend eigenlijk, want wat nu als groot nieuws gebracht wordt, was al bekend. Het is niet eerder dan 2025 geworden en ze willen nog steeds het vrachtverkeer uitzonderen."
Vorig jaar stemde de Tweede Kamer inderdaad voor het vervroegd tolvrij maken van de Westerscheldetunnel. Toen werd 'in 2025' als uiterste datum genoemd. Er was toen nog wel sprake van een voorlopige 'maar', want van de provincie werd een financiële bijdrage verwacht.
Die financiële bijdrage is voorlopig in ieder geval niet nodig. De provincie krijgt 140 miljoen euro van het Rijk om de tunnel voor automobilisten tolvrij te maken. Een woordvoerder van de provincie laat weten dat dat genoeg is. "Stel dat de tunnel tolvrij zou worden voor alle verkeer, dus ook vrachtverkeer, dan komt er nog wel meer geld bij kijken."
De Boevere wil uitzoeken of het juridisch wel mogelijk is om alleen vrachtverkeer te laten betalen. "Blijkbaar is er in de Europese wetgeving geen mogelijkheid om verkeersstromen anders te behandelen. Als je vindt dat het te druk wordt, moet je het op een andere manier regelen, maar dat is geen reden om tol te heffen."
De stichting Zeeland Tolvrij overwoog eerder om juridische stappen te ondernemen als de tol niet zou verdwijnen. Nu vaststaat dat personenvervoer vanaf 1 januari 2025 gratis door de tunnel gaat, wil De Boevere de gang naar de rechter heroverwegen. "Wij zijn ervan overtuigd dat die tunnel in 2017 al was afbetaald, dus we vinden dat het allemaal al veel te laat is. Maar ons doel was het afschaffen van de tol en als dat is gebeurd, is de grondslag voor onze procedure weg. Maar het duurt nog allemaal langer dan wij willen en onze stichting staat voor volledig tolvrij. Dus ook voor het vrachtverkeer."

Directeur Westerscheldetunnel: 'Dit bericht komt niet leuk binnen bij medewerkers'

De directeur van de Westerscheldetunnel, Harald Schoenmakers, wil vandaag nog niet inhoudelijk op het nieuws reageren of vertellen wat dit betekent voor het personeelsbestand. Schoenmakers baalt ervan dat het nieuws afgelopen zaterdag al deels uitlekte en focust zich vandaag op het personeel.
Afgelopen zaterdag kondigde CDA-lijsttrekker Henri Bontenbal tijdens het Debat van het Zuiden al aan dat de tunnel vervroegd tolvrij zou worden. "Wij waren erg ongelukkig dat dit zaterdag al uitlekte, dat is niet fijn", zegt Schoenmakers daarover. Hij had gehoopt zijn medewerkers vandaag, na het officiële moment, te kunnen inlichten. "Dit bericht komt niet leuk binnen bij medewerkers."

Terneuzenaren op straat: 'Eerst zien, dan geloven'

In Terneuzen worden de slingers nog niet opgehangen, nu bekend is geworden dat de Westerscheldetunnel tolvrij wordt voor automobilisten. Veel Terneuzenaren reageren nog een beetje afwachtend. "Ik wil het eerst nog wel eens zien." Maar tegelijkertijd klinkt ook deze reactie regelmatig: "Het werd tijd ook."
Zo denkt een meneer die zijn hondje uitlaat in het centrum er ook over. "Het is schandalig dat wij altijd maar moesten betalen om in de rest van Nederland te komen. Dit hadden ze in Rotterdam nooit zo gedaan." De datum - 1 januari 2025 - wordt als ietwat teleurstellend ervaren. Inwoners hadden gehoopt op 1 januari 2024. "Straks zegt een volgend kabinet: 'We zetten er een streep door.' Dat is al zo vaak gebeurd", zegt iemand. Een werknemer van de speelgoedwinkel sluit zich daarbij aan. "We hebben teveel beloftes gehad die nooit zijn uitgekomen."
Een mevrouw die boodschappen doet in de binnenstad vindt het erg jammer dat vrachtverkeer wel moet blijven betalen. "Dat verandert de zaken toch wel, want die betalen erg veel."
Westerscheldetunnel tolvrij vanaf 1 januari 2025: 'Eindelijk joh'
Maar natuurlijk is er ook blijdschap. "Geweldig, eindelijk", zegt een vrouw, die regelmatig met haar zoon naar het ziekenhuis aan de overkant moet. "Stiekem is het toch een dure tunnel." Een student sluit zich daarbij aan. "Scheelt ook weer met de bus en openbaar vervoer als ik naar de overkant moet. Veel goedkoper, vijf euro joh. Zonde van het geld." Ook de meneer met het hondje heeft hoop voor de toekomst: "Hopelijk komen er dan meer mensen naar Zeeuws-Vlaanderen. Hier is ook veel te beleven. Ik denk dat het een succes wordt."