'Hoe schoner je huis was, hoe meer status je had'
Grote schoonmaak INT instart 2
Aanzien
ARNEMUIDEN - "Het hoorde bij wat toen van een goede huisvrouw werd verwacht. Je had aanzien als je een schoon huis had", aldus Dekker. In die tijd ontstond ook het besef dat het gezond is om de boel goed te luchten.
Reisverslagen
De Hollandse huisvrouw was vanaf de zestiende eeuw in de rest van Europa een begrip. "Haar belangrijkste kenmerken waren: zuinig, proper en bazig. Ze besteedde veel aandacht aan het schoonhouden van het huis en was ook goed in rekenen en organiseren. Je vindt dergelijke typeringen terug in reisverslagen uit die eeuwen", zegt Dekker.
Stofzuigers
De grote schoonmaak was een traditie tot in de jaren zestig van de twintigste eeuw. Toen kwamen er apparaten zoals stofzuigers en wasmachines die het huishoudelijk werk overnamen. En de centrale verwarming verdreef de roetkachels, die voor veel vuil zorgden.
De grote schoonmaak was een traditie tot in de jaren zestig van de twintigste eeuw. Toen kwamen er apparaten zoals stofzuigers en wasmachines die het huishoudelijk werk overnamen. En de centrale verwarming verdreef de roetkachels, die voor veel vuil zorgden.
Betaalde baan
Een andere reden was de emancipatie; veel vrouwen kregen een betaalde baan, ook vrouwen die een gezin hadden. "Hierdoor veranderde het beeld van wat een goede huisvrouw moest zijn", zegt Dekker, kenner van volkscultuur en verbonden aan de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland. In de steden werd de traditie al vrij snel losgelaten. In dorpen ging het gebruik nog langer door, zoals nu nog in bijvoorbeeld Arnemuiden. Al wordt het daar ook minder gedaan.
Een andere reden was de emancipatie; veel vrouwen kregen een betaalde baan, ook vrouwen die een gezin hadden. "Hierdoor veranderde het beeld van wat een goede huisvrouw moest zijn", zegt Dekker, kenner van volkscultuur en verbonden aan de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland. In de steden werd de traditie al vrij snel losgelaten. In dorpen ging het gebruik nog langer door, zoals nu nog in bijvoorbeeld Arnemuiden. Al wordt het daar ook minder gedaan.
Knikkeren
De grote schoonmaak hoort bij de overgang van de winter naar het voorjaar, net zoals andere gebruiken die gekoppeld waren aan Pasen. Mensen schaften nieuwe kleren aan om er op z'n paasbest uit te zien. Kinderen gingen - na de koude winter - weer buiten spelletjes doen zoals knikkeren en touwtjespringen.
De grote schoonmaak hoort bij de overgang van de winter naar het voorjaar, net zoals andere gebruiken die gekoppeld waren aan Pasen. Mensen schaften nieuwe kleren aan om er op z'n paasbest uit te zien. Kinderen gingen - na de koude winter - weer buiten spelletjes doen zoals knikkeren en touwtjespringen.
'Kriebels'
In Arnemuiden, een dorp dat bekend staat om zijn vlijtige werksters, gebeurt het nog wel, de grote schoonmaak, maar ook daar gebeurt het maar mondjesmaat. Inwoonster Lenie Meerman blijft het doen: "Het zijn de kriebels om schoon te maken. Het is een ritueel en het geeft zo'n opgeruimd gevoel."
