Natuurmonumenten slaat alarm over 'stillere lente'
OOST-SOUBURG - Foto: Gerhard Kornelis
Zeldzaam
Die vogels zijn zo zeldzaam geworden dat ze op de rode lijst van ernstig bedreigde diersoorten staan. De voornaamste problemen voor de weidevogels zijn de veranderingen in de landbouw. In de praktijk houdt dat in: lage waterstanden en veel mest in de weides. Dat is goed voor de boeren die, daardoor eerder en vaker kunnen maaien, maar slecht voor weidevogels.
Insecten
Door de vroege maaibeurten, begin mei, leggen de kuikens van de weidevogels het loodje. Bovendien zorgen eentonige weilanden ervoor dat er te weinig insecten leven om de jongen mee te voeden. Een kuiken eet duizenden insecten per dag. Bloemrijke weilanden, die goed gedijen bij een hoog waterpeil en schaars gebruik van mest, zijn daarom van levensbelang voor de jonge weidevogels.
Boeren
Toch wil Paul Begijn van Natuurmonumenten niet met de vinger wijzen naar de boeren. "Het is niet hun schuld. Maar de situatie is nu wel dringend. We moeten nu samen met de boeren op zoek gaan naar een oplossing. We hebben elkaar hard nodig."
Verstedelijkt gebied
Bovendien is niet alleen de landbouw oorzaak van de teruglopende aantallen weidevogels. Ook door de uitbreiding van verstedelijkt gebied en de bijbehorende infrastructuur is broedgebied van weidevogels verloren gegaan. In totaal verdween er sinds 1990 ruim 150.000 hectare grasland. Dat is een daling van ruim 14 procent.
Grutto
Een van de soorten die het hardst achteruit gaat is de grutto. In Zeeland vormen de natte graslanden aan de Zuidkust van Schouwen een ideaal leefgebied voor de grutto. Sinds de aanleg van natuurontwikkelingsgebied Plan Tureluur nemen daar ook de aantallen grutto's plaatselijk weer toe. Maar volgens Begijn is dat een druppel op een gloeiende plaat.
'Dramatisch slecht'
"Plan Tureluur is de positieve uitzondering, maar in algemene zin gaat het slecht, dramatisch slecht." Volgens Begijn ziet de toekomst van onze grutto's er dan ook somber uit, "Nog nooit eerder werden zo weinig jongen groot gebracht als de afgelopen twee jaar. In 1960 waren er nog zo'n 120.000 paren, in 2015 werden er niet meer dan 30.000 geteld. Het aantal jongen dat wordt grootgebracht loopt hard terug."
Hoop
Alle deprimerende cijfers ten spijt is er volgens Begijn toch nog hoop voor de toekomst. "In de gebieden van Natuurmonumenten laten we zien dat door weidevogelvriendelijk beheer plaatselijk het aantal weidevogels weer toeneemt. Door bijvoorbeeld laat te maaien en bloemrijke graslanden te behouden. Samen met boeren die openstaan voor weidevogelvriendelijk beheer laten we zien dat het wél kan."
Plan van Aanpak
Ook hoopgevend is het Nationaal Plan van Aanpak Weidevogels, een initiatief van Kamerleden Grashoff (GroenLinks) en Leenders (PvdA). In dat plan worden drie scenario’s beschreven om de weidevogels te redden. Volgens de Kamerleden kán een volgend kabinet de weidevogels redden als er voldoende geïnvesteerd wordt. Niet alleen in financiële middelen, maar ook in kennisoverdracht en draagvlak onder boeren.
Lees ook: Zorgen over sterke afname weidevogels
Beluister hier de complete aflevering van de Zeeuwse Kamer over bedreigingen voor weidevogels: